Վարկերը Ֆինանսական կարևոր գործիք են՝ հասնելու տարբեր նպատակների, լինի դա բիզնեսի ընդլայնում, անշարժ գույքի ձեռքբերում, թե կրթության ֆինանսավորում։ Այնուհանդերձ, ինչպես ցանկացած ֆինանսական գործիք, վարկերը նույնպես պետք է օգտագործել խելամտորեն և ըստ նպատակի։ Այստեղ կպատմենք այն մասին, թե ինչ է վարկը, ինչու է կարևոր այն օգտագործել նպատակային, և ինչպես է ոլորտը կարգավորվում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ։

Ի՞նչ է վարկը

Վարկը ֆինանսական պարտավորություն է, որի ժամանակ վարկատուն (օրինակ՝ բանկը կամ ՈՒՎԿ-ն) որոշակի ժամկետով և տոկոսադրույքով գումար է տրամադրում վարկառուին։ Վարկառուն պարտավորվում է ժամանակի ընթացքում հետ վճարել վերցրած գումարը, գումարած տոկոսները։ Ըստ իրենց նպատակի՝ վարկերը լինում են տարբեր տեսակների, օրինակ՝

• Սպառողական վարկեր. Կարճաժամկետ կամ միջնաժամկետ վարկեր են՝ ուղղված «արագ» կարիքները բավարարելուն, ինչպես օրինակ՝ կենցաղային տեխնիկայի կամ մեքենայի գնումը, արձակուրդը կամ անձնական այլ ծախսերը։
• Հիպոտեկային վարկեր. Երկարաժամկետ վարկեր են՝ նախատեսված անշարժ գույք ձեռք բերելու, կառուցելու կամ վերանորոգելու համար։
• Բիզնես վարկեր. Նախատեսված են բիզնես գործունեություն ծավալելու, ընդլայնելու կամ նոր սարքավորումներ գնելու համար։
• Լիզինգ․ նման է սպառողական վարկին, սակայն նպատակը տեխնիկա կամ սարքավորումների ձեռքբերումն է։

Ինչու՞ է կարևոր վարկն օգտագործել ըստ նպատակի

Վարկի նպատակային օգտագործումը կարևոր է թե՛ ֆինանսական կայունության, թե՛ վարկառուի պաշտպանության տեսանկյունից։

1. Ֆինանսական պլանավորում. Երբ դուք վարկ եք վերցնում որոշակի նպատակով, ֆինանսական կազմակերպությունն ավելի հստակ պատկերացում է կազմում ձեր վճարունակության և ռիսկերի մասին։ Սա ունենում է նաև ազդեցություն՝ վարկ տրամադրելու որոշման վրա։ Դրանից բացի՝ վրակին նպատակային օգտագործումը թույլ է տալիս ճիշտ պլանավորել վարկի մարումները և խուսափել չնախատեսված դժվարություններից։
2. Ռիսկերի նվազեցում. Վարկի նպատակային օգտագործումը նվազեցնում է չկառավարվող ֆինանսական ռիսկերը։ Օրինակ, եթե դուք բիզնես վարկը օգտագործեք սպառողական ծախսերի համար, այն կարող է վտանգի տակ դնել ձեր բիզնեսի զարգացումը և վճարումների կատարման հնարավորությունը։
3. Նպատակին հասնելու արդյունավետություն. Եթե վարկը վերցվել է հստակ նպատակով, այն օգնում է արագորեն հասնել այդ նպատակին։ Օրինակ, ուսման վճարի համար վերցրած վարկը հնարավորություն է տալիս ստանալ կրթություն, որը հետագայում կապահովի ավելի բարձր եկամուտ։

Օրենսդրական կարգավորումները ՀՀ-ում

Հայաստանի Հանրապետությունում վարկային հարաբերությունները կարգավորվում են մի շարք օրենքներով, որոնք նպատակ ունեն պաշտպանել թե՛ վարկատուների, թե՛ վարկառուների իրավունքները։

• «Բանկերի և բանկային գործունեության մասին» ՀՀ օրենք. Այս օրենքը կարգավորում է բանկերի, ՈՒՎԿ-ների գործունեությունը, նրանց կողմից վարկերի տրամադրման ընթացակարգերը։
• «Ֆինանսական համակարգի հաշտարարի մասին» ՀՀ օրենք. Այս օրենքը նախատեսում է ֆինանսական կազմակերպությունների և սպառողների միջև ծագած վեճերի արտադատական կարգով լուծման հնարավորություն՝ ֆինանսական համակարգի հաշտարարի միջոցով։
• ՀՀ Քաղաքացիական օրենսգիրք. Քաղաքացիական օրենսգիրքը սահմանում է վարկային պայմանագրերի ընդհանուր դրույթներըՎերադառնալ նորություններ